Yenilenebilir Enerji Teknikerliği Programı

Yükseköğretim Kurumları Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ)’ye göre 5. Düzey (Önlisans) yeterliliklerine karşılık gelmektedir. Programı başarıyla tamamlayan öğrencilere Yenilenebilir Enerji Teknikerliği alanında Önlisans Diploması verilir. TYYÇ Düzeyi: 5. Düzey Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (EQF-LLL): Level 5

Program, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından belirlenen mevzuat çerçevesinde öğrenci kabul eder. Yurt içinden başvuran öğrenciler, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarına göre yerleştirilir. Öğrencilerin, YKS’nin Temel Yeterlilik Testi (TYT) puan türünden yeterli başarıyı elde etmeleri ve ÖSYM tarafından ilan edilen kontenjanlar kapsamında programa yerleştirilmeleri gerekmektedir. Kayıt işlemleri, ÖSYM tarafından belirlenen takvime uygun olarak elektronik ortamda (e-Devlet üzerinden) veya üniversitenin Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı aracılığıyla yapılır. Uluslararası öğrenciler, Yükseköğretim Kurulu ve ilgili üniversitenin senatosu tarafından belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda kabul edilir.

Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarında öğrencilerin önceki öğrenimlerinin tanınması, kredilendirilmesi ve muafiyet işlemleri, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde yürütülmektedir. Öğrenciler, daha önce kayıtlı oldukları yükseköğretim kurumlarında almış ve başarmış oldukları dersler için muafiyet talebinde bulunabilirler. Muafiyet işlemleri, öğrencinin yazılı başvurusu üzerine ilgili Meslek Yüksekokulu Yönetim Kurulu tarafından değerlendirilir. Ayrıca, Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) ve Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) kapsamında öğrenim kazanımlarının tanınmasına yönelik ilkeler, kurumun “Önceki Öğrenmenin Tanınması, Kredi Transferi ve Muafiyet Yönergesi” uyarınca uygulanır. Örgün, açık veya uzaktan eğitim yoluyla alınan dersler, öğrenme çıktıları, içerik ve AKTS değerleri açısından denk görüldüğü takdirde ilgili derslerin yerine sayılabilir.

Programdan mezun olabilmek için öğrencilerin aşağıdaki koşulları sağlaması gerekmektedir: Başarıyla tamamlanması gereken kredi yükü: Öğrencilerin, programda yer alan tüm zorunlu ve seçmeli dersleri başarıyla tamamlaması ve toplamda en az 120 AKTS (60 AKTS × 2 yıl) kredisini elde etmesi gerekmektedir. Başarı notu: Her bir ders için başarı notunun, ilgili üniversitenin önlisans ve lisans eğitim-öğretim yönetmeliğinde belirtilen asgari geçme notunun (genellikle CC veya 60/100) üzerinde olması gerekir. Staj zorunluluğu: Program kapsamında yer alan **zorunlu mesleki staj(lar)**ın başarıyla tamamlanması ve ilgili raporların onaylanması zorunludur. Genel not ortalaması (GANO): Mezuniyet için öğrencinin genel not ortalamasının (GANO) en az 2.00/4.00 olması gerekir. Diğer gereklilikler: Öğrencinin tüm mali yükümlülüklerini yerine getirmiş olması ve üniversitenin belirlediği diğer akademik-idari yükümlülükleri tamamlaması beklenir. Bu koşulları sağlayan öğrencilere, “Yenilenebilir Enerji Teknikerliği Önlisans Diploması” verilir.

Programın Tanımı ve Amacı: Yenilenebilir Enerji Teknikerliği Programı; sürdürülebilir enerji teknolojilerinin geliştirilmesi, kurulumu, işletilmesi ve bakımının yapılması alanlarında teknik bilgi ve beceriye sahip nitelikli ara elemanlar yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Program kapsamında öğrencilere; Güneş, rüzgâr, biyokütle, jeotermal ve hidrojen enerjisi sistemlerinin temel prensipleri, Enerji üretim tesislerinin tasarımı, montajı, işletilmesi ve arıza giderme süreçleri, Enerji verimliliği, enerji depolama ve güç elektroniği konularında uygulamalı yetkinlikler kazandırılır. Ayrıca öğrenciler, çevre bilinci, iş sağlığı ve güvenliği, proje yönetimi, kalite kontrol ve mühendislik etiği konularında da eğitim alarak enerji sektörünün farklı alanlarında görev yapabilecek donanıma sahip olurlar. Program Yapısı: Eğitim süresi 2 yıl (4 yarıyıl) olup, toplam 120 AKTS krediden oluşmaktadır. Derslerin büyük bölümü uygulamalı laboratuvar, atölye ve saha çalışmaları şeklinde yürütülür. Program sonunda öğrenciler, zorunlu staj (en az 30 iş günü) yaparak sektörel deneyim kazanırlar. Program, Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) ve Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) ilkelerine tam uyumludur. Mezunların Kazanımları ve İstihdam Alanları: Program mezunları; Yenilenebilir enerji santralleri, Enerji üretim, iletim ve dağıtım şirketleri, Güneş paneli ve rüzgâr türbini üretim tesisleri, Enerji verimliliği danışmanlık firmaları, Belediyeler ve kamu enerji kurumları gibi kuruluşlarda tekniker, bakım-onarım personeli, saha sorumlusu veya proje asistanı olarak görev yapabilirler.

Programı başarıyla tamamlayan öğrenciler, Yenilenebilir Enerji Teknikeri unvanını alır ve enerji sektöründe ara eleman olarak çeşitli alanlarda çalışabilirler. Mezunların mesleki profilleri şunlardır: 1. Güneş Enerjisi Sistemleri Teknikeri Görevler: Fotovoltaik sistemlerin kurulumu, devreye alınması ve bakım-onarımı, PV modül, inverter ve batarya bağlantılarının kontrolü, Sistem performans verilerinin izlenmesi ve raporlanması. Çalışma Alanları: Güneş enerjisi santralleri, elektrik dağıtım şirketleri, danışmanlık firmaları. 2. Rüzgar Enerjisi Sistemleri Teknikeri Görevler: Rüzgar türbinlerinin montaj ve bakım süreçlerinde görev alma, Türbin verimlilik analizlerini gerçekleştirme, Arıza tespiti ve saha raporlama. Çalışma Alanları: Rüzgar enerjisi santralleri, üretici firmalar, bakım-onarım şirketleri. 3. Enerji Verimliliği ve İzleme Uzmanı Görevler: Sanayi ve binalarda enerji tüketimini izleme ve optimizasyon, Enerji tasarrufu ve sürdürülebilirlik çözümleri geliştirme, Enerji yönetim sistemlerinin kurulumu ve bakımını gerçekleştirme. Çalışma Alanları: Enerji danışmanlık firmaları, belediyeler, özel sektör enerji departmanları. 4. Biyokütle ve Jeotermal Enerji Teknikeri Görevler: Biyogaz ve jeotermal enerji santrallerinde üretim süreçlerini izleme, Sistem güvenliği ve bakım planlarını uygulama, Verimlilik analizleri ve rapor hazırlama. Çalışma Alanları: Biyokütle ve jeotermal tesisler, enerji üretim şirketleri, araştırma merkezleri. 5. Hidrojen Enerjisi ve Yakıt Pilleri Teknikeri Görevler: Hidrojen üretim ve depolama sistemlerinin operasyon ve bakım süreçlerinde görev alma, Yakıt pili sistemlerinin kurulumu ve performans izleme, Güvenlik ve çevresel standartlara uygunluk kontrollerini sağlama. Çalışma Alanları: Hidrojen üretim tesisleri, enerji AR-GE merkezleri, yenilenebilir enerji pilot projeleri.

Yenilenebilir Enerji Teknikerliği Önlisans Programı mezunları, lisans eğitimine geçiş için Türkiye’deki ve bazı uluslararası üniversitelerde çeşitli olanaklara sahiptir. 1. Dikey Geçiş (DGS) Mezunlar, Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile dört yıllık mühendislik veya enerji alanındaki lisans programlarına geçiş yapabilirler. Özellikle aşağıdaki lisans programlarıyla uyumlu ders içerikleri bulunmaktadır: Enerji Sistemleri Mühendisliği Elektrik-Elektronik Mühendisliği Makine Mühendisliği (Enerji Anabilim Dalı) Yenilenebilir Enerji Mühendisliği DGS ile geçiş yapan öğrenciler, aldıkları önlisans derslerinden AKTS ve öğrenme çıktıları karşılaştırması yapılarak bazı derslerden muafiyet alabilirler. 2. Yatay Geçiş Program mezunları, aynı alandaki diğer meslek yüksekokullarının veya teknik önlisans programlarının ilgili bölümlerine yatay geçiş yapabilirler. Yatay geçişlerde, daha önce tamamlanan derslerin tanınması ve kredilendirilmesi ilgili Meslek Yüksekokulu Yönetim Kurulu tarafından değerlendirilir. 3. Uluslararası ve Lisansüstü Olanaklar Mezunlar, yurtdışında associate degree veya short-cycle programs ile uyumlu lisans programlarına başvurabilir. Lisans programını tamamlayanlar, ilgili alanlarda yüksek lisans (Master) veya uygulamalı lisansüstü programlara başvurarak akademik kariyerlerine devam edebilirler. Başvuru sırasında AKTS ve öğrenme çıktılarının denkliği üniversiteler tarafından değerlendirilir. 4. Kariyer Odaklı Geçişler Mezunlar, sektördeki tecrübe ve sertifikasyon programlarıyla teknik uzmanlık sertifikaları alarak, lisans programlarına alternatif olarak mesleki uzmanlıklarını artırabilirler.

1. Sınav Yönetmeliği Program kapsamında öğrenciler, derslerin teorik ve uygulamalı içeriklerini ölçmek amacıyla çeşitli sınav ve değerlendirme yöntemlerine tabi tutulur. Üniversite sınav takvimine göre, her ders için ara sınav, dönem sonu sınavı, laboratuvar ve proje değerlendirmeleri yapılır. Sınavlar, ilgili dersin öğretim elemanı tarafından belirlenen ölçütler ve Yükseköğretim Kurumları Sınav Yönetmeliği çerçevesinde yürütülür. 2. Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Derslerin başarı notları, aşağıdaki bileşenlerden oluşur: Değerlendirme Türü Ağırlık (%) Açıklama Ara Sınav / Kısa Sınavlar 30–40 Dersin kavramsal ve teorik kazanımlarını ölçer. Dönem Sonu Sınavı 40–60 Dersin tüm kazanımlarını kapsayan yazılı veya uygulamalı sınav. Laboratuvar / Uygulama 10–20 Pratik bilgi, deney ve saha uygulamalarının değerlendirilmesi. Proje / Sunum / Ödev 5–15 Dersle ilgili bireysel veya grup çalışmaları. Devam / Katılım 0–5 Derslere düzenli katılım ve aktif öğrenme katkısı. Not: Dersin öğretim elemanı, ders planı ve AKTS tablosunda belirtilen oranlara göre not dağılımını kesinleştirir. 3. Başarı Notu ve Geçme Koşulları Her ders için başarı notu, genellikle CC veya eşdeğer başarı notu olarak belirlenir. Mezuniyet için öğrencinin genel not ortalaması (GANO) en az 2.00/4.00 olmalıdır. Başarısız olunan dersler, Bütünleme sınavları veya tekrar ders ile telafi edilir. 4. Ölçme Araçları Yazılı sınavlar, kısa sınavlar, proje raporları, laboratuvar uygulamaları ve saha çalışmaları. Performans değerlendirmesi, laboratuvar testleri, enerji sistemlerinin saha analizleri, simülasyon ve hesaplamalar. Öğrencilerin uygulamalı yeterlilikleri pratik sınavlar ve proje sunumları ile ölçülür. 5. İtiraz ve Değerlendirme Süreci Öğrenciler, sınav sonuçlarına ilişkin üniversitenin belirlediği süre ve usul içinde yazılı olarak itiraz edebilirler. İtirazlar, ilgili dersin öğretim elemanı ve Meslek Yüksekokulu Yönetim Kurulu tarafından değerlendirilir.

Yenilenebilir Enerji Teknikerliği Önlisans Programı mezuniyetine hak kazanmak için öğrencilerin aşağıdaki koşulları sağlamaları gerekmektedir: Ders Başarıları ve AKTS Programda yer alan tüm zorunlu ve seçmeli derslerin başarıyla tamamlanması gerekir. Toplamda 120–125 AKTS kredinin kazanılması zorunludur. Genel Not Ortalaması (GANO) Mezuniyet için öğrencinin genel not ortalaması en az 2.00 / 4.00 olmalıdır. Başarısız olunan dersler için bütünleme veya tekrar ders imkânları sağlanır. Zorunlu Staj Program kapsamında belirlenen zorunlu mesleki staj(lar)ın tamamlanması gereklidir. Staj süresi: 30 iş günü (yaklaşık 240 saat). Staj raporları ve staj defteri, ilgili öğretim elemanı ve Meslek Yüksekokulu tarafından onaylanmalıdır. Diğer Akademik ve İdari Yükümlülükler Öğrencilerin üniversiteye karşı mali yükümlülüklerini yerine getirmiş olmaları gerekir. Tüm mezuniyet belgeleri ve resmi evraklar eksiksiz tamamlanmalıdır. Mezuniyet Belgesi ve Diploması Yukarıdaki tüm koşullar sağlandığında öğrenciye “Yenilenebilir Enerji Teknikerliği Önlisans Diploması” ve mezuniyet belgesi verilir. Diploma eki (Supplement) ile programın içeriği, kazanılan AKTS, dersler ve öğrenme çıktıları belgelenir.

Yenilenebilir Enerji Teknikerliği Önlisans Programı, uygulamalı ve teorik eğitimi birleştiren bir öğrenme yaklaşımı benimsemektedir. Programın eğitim tarzı aşağıdaki unsurları içerir: Teorik Dersler (T) Temel mühendislik ve enerji bilimleri dersleri, enerji sistemleri teorisi ve enerji politikaları konularını kapsar. Dersler, öğrencilerin kavramsal bilgi edinmesini ve analiz yeteneklerini geliştirmesini sağlar. Uygulamalı Dersler ve Laboratuvarlar (U) Fotovoltaik sistemler, rüzgar türbinleri, biyokütle ve hidrojen enerjisi gibi alanlarda pratik uygulamalar yapılır. Öğrenciler, laboratuvar ve saha çalışmaları ile teorik bilgilerini gerçek sistemlerde test etme ve problem çözme becerisi kazanır. Proje Tabanlı Öğrenme Derslerde ve program sonunda yürütülen projeler, öğrencilerin problem çözme, tasarım ve ekip çalışması becerilerini artırır. Projeler, gerçek enerji sistemleri ve sürdürülebilir teknoloji uygulamalarıyla ilişkilendirilir. Staj ve Saha Eğitimi Programın zorunlu stajı sayesinde öğrenciler, sektörde uygulamalı deneyim kazanır. Staj süreci, öğrencilerin işyeri ortamında görev alma, sistem kurulumu, bakım ve raporlama yetkinliklerini geliştirmesini sağlar. Aktif Öğrenme ve Dijital Eğitim Araçları Derslerde dijital simülasyonlar, online laboratuvarlar ve multimedya materyalleri kullanılır. Öğrenciler, bireysel ve grup çalışmaları ile kritik düşünme ve karar verme becerilerini geliştirir. Değerlendirme Odaklı Eğitim Öğrencilerin öğrenme çıktıları, ara sınavlar, dönem sonu sınavları, proje ve laboratuvar performansları ile sürekli ölçülür. Eğitim tarzı, öğrencilerin hem teorik hem de pratik yeterliliklerini güvence altına alır.